Endüstri 4.0’ın, Bilgi Teknolojilerinin (BT) geliştirilmesi konusunda talepkar olacağını gözardı edemeyiz.  BT desteği, bu işin başarılı veya başarısız olması konusunda belirleyici faktör olacaktır. Endüstri 4.0 için yeni yazılım mimarisi özel bir ihtiyaçtır. “Software eats the world” (Yazılım firmalarının diğer firmaları satınalması nedeniyle 2011’de Netscape kurucusu Marc Andreessen’in ünlü olan bir sözüdür) sözü durumun önemine dikkat çekmektedir. 

Endüstri 4.0 ile Bilgi Teknolojilerinde Yeni Yaklaşımlar

Kullanıcı bakış açısından, sanayi şirketleri için gelecekteki yazılım mimarisinin daha çok ürün merkezli olması öngörülmüştür.  Bu da, ürün tanımının merkez konumda olması ve lojistik fonksiyonların ürün veritabanına giriş yapabilmeleri demektir. Fakat günümüzde, parça listelerini ve iş planlarını ERP sistemleri yönetmektedir.  Ürüne yönelik bir mimari, temel değişiklikleri tetikleyecek, tekniksel ve iş yönetimi fonksiyonları arasındaki dengeyi kuracaktır. Teknik olarak yazılım mimarisi de değişecektir. Yazılım her an hazır durumda olmalı ve devam eden süreçlerde müdahaleye ve değişikliğe izin vermelidir. Diğer bir deyişle olaylardan tetiklenerek çalışmalıdır. Hiyerarşik mimariler, lojistik, ürün geliştirme, üretim ve muhasebe gibi ayrımlar ortadan kalkacaktır. Tüm süreçler uçtan uca entegre olacaktır. Operasyonel alandan başlayarak organizasyonun en üst seviyesine kadar çıkan geleneksel piramit modelleri önemini kaybedecektir. Endüstri 4.0 ile sanayi şirketlerinin organizasyonları yatay olacaktır!  

Şekil 1: Endüstri 4.0 Y Modeli

Şekil 1’de kullanılan Y modeli mantıksal bir sıralama sunmaktadır. Gerçekte, Y Model’in de belirtilen fonksiyonlar, süreçler tüm alanlarda uçtan uca entegre olduklarında çevik bir şekilde biraraya gelecek, herhangi bir anda değiştirilebilecek şekilde  esnek olacak ve isteğe bağlı olarak müdahale noktalarına izin verecektir.   

Bu gereksinimler, global ölçekte yazılım sorumluluğunu doğurmaktadır. Tüm uygulamaların çoklu kanaldan (ör: dizüstü, mobil vs)  kullanımı olabilmeli, devam eden süreçlerin durumu şeffaf olmalı ve gerektiğinde değişiklikler için erişilebilir olmalıdır. Yazılımın teknik etkileri çok geniş kapsamlı düşünülmelidir. Scheer GmbH tarafından geliştirilen, The Business Process as a Service (BPaaS) yazılım mimarisi bu prensipleri izlemektedir. Yazılım mimarisi Şekil 2’de gösterilmiştir.  

Şekil 2: Scheer BPaaS Platform’u Mimarisi

Her durumda, yazılım hizmetlerinin kullanılabilir olduğu yüksek esneklikte bir platform mimarisi sağlanmaktadır. Bu, büyük ERP sistemlerinin mimari prensiplerinden bilinçli bir farklılaşmayı temsil etmektedir. Farklı olarak, esnek ve bireysel olarak değiştirilebilen ve kullanıcılar tarafından ilişkilendirilen, biraraya gelen uygulamalar gibi, daha küçük yazılım üniteleri oluşturulmuştur. Entegrasyon platformu, model bazlı sistem kullanılmasıyla, farklı sistemlerin kolayca iletişimini mümkün kılmaktadır. Proses Platformu, hizmet olarak süreç bazlı fonksiyonel inşa bloklarını kullanmaktadır. Uygulama platformunda, süreçler biraraya gelerek uygulamalar oluşmaktadır. Bu platform düşünce yapısı, bir sürecin veya uygulamanın, kullanıcının bireysel gereksinimlerine anında adaptasyonunu, özelleşmesini sağlamaktadır (tailoring). Platform aracılığı ile süreçler, kişiler ve nesnelere gereksinimler doğrultusunda esnek şekilde bağlanabilmektedir.